Hoe vraag ik mijn visum aan bij de FOD Volksgezondheid?

Het visum is de toelating om een gereglementeerd gezondheidszorgberoep uit te mogen oefenen en wordt afgeleverd door de FOD Volksgezondheid. Het visum wordt enkel afgeleverd op basis van een diploma. Aangezien klinisch psychologen sinds 01 september 2016 een erkend gezondheidszorgberoep zijn, zijn we dus ook verplicht om een visum te bezitten. 

De wet op de kwaliteitsvolle praktijkvoering stelt dat het visum een bewijs van bekwaamheid is. Wanneer je pas afstudeert, is dat je diploma. In de toekomst zal je die bekwaamheid verder moeten aantonen in een portfolio via vb. permanente vorming. Het visum zal dan evolueren naar een soort van paspoort. Het is dus erg belangrijk dat je dit visum aanvraagt. Zonder mag je geen klinische psychologie beoefenen!

Volgens de wet op de GGZ - beroepen:

• In het bezit zijn van een universitair diploma in de klinische psychologie waarbij de opleiding in het voltijds onderwijs minstens 5 jaar omvat of 300 ECTS telt.
• In het bezit zijn van een universitair diploma in de psychologie, maar niet de klinische psychologie, uitgereikt vóór 1/09/2016, en een beroepservaring van minstens 3 jaar in de klinische psychologie kunnen aantonen

Op basis van het Koninklijk besluit tot vaststelling van de criteria voor de erkenning van klinisch psychologen, alsmede van stagemeesters en stagediensten van 26 april 2019 beoordeelt de FOD elke visum - aanvraag op individuele wijze. De FOD informeerde ons dat men specifiek kijkt of uit de aanvraag blijkt dat de 6 specifieke kennisdomeinen wel degelijk verworven zijn geweest. Het gaat dan met name om:

• Klinische psychologie met focus op verschillende doelgroepen, benaderingen en referentiekaders;
• Gezondheidspsychologie en psychosomatiek;
• Psychopathologie en psychiatrie;
• Psychologisch assessment, psychodiagnostiek en psychometrie;
• Klinische psychologische interventie en preventie en het klinisch onderhoud;
• Stages en andere vormen van werkveldintegratie;

Zorg er dus voor dat uw aanvraag voldoende aantoont dat u deze onderdelen hebt gevolgd in uw opleiding. Meestal volstaan uw diploma - supplementen daarvoor. 

Stap 1: controleer eerst of je niet automatisch een visum zal krijgen.

Log in op het downloadportaal, waar je je visum ook kunt downloaden. Om je aan te melden op het portaal gebruik je ofwel je elektronische identiteitskaart (eID), ofwel de app “Itsme”. We willen je sterk aanbevelen om te werken met de app "Itsme", dit is een erg handige tool. 

Stap 2: wat als je geen visum op jouw naam vindt in je portaal?

Indien je geen enkel visum op jouw naam vindt, kan je het portaal ook gebruiken om je visum aan te vragen. Je voegt hiervoor volgende documenten toe :

• een kopie van je diploma: we raden je aan om ook je diploma - supplementen mee op te laden. Er bestaat immers geen diploma "master in de klinische psychologie", enkel licentiaat of master in de psychologie. Je diploma - supplementen zullen toelaten om aan te tonen dat je daadwerkelijk een klinische opleiding hebt.
• indien je je diploma niet in een klinische richting heeft behaald : een bewijs van 3 jaar beroepservaring in het domein van de klinische psychologie. Hoe kan je beroepservaring aantonen? Je kan hiervoor inspiratie halen uit de uitleg voor de aanvraag op De verwijslijst waar we dezelfde criteria hebben gehanteerd. Opgelet, bewijs van 3 jaar registratie bij de Psychologencommissie is niet voldoende!

Vraag hier je visum aan!

Klinisch orthopedagogen: ook de collega's klinisch orthopedagogen kunnen nu hun visum aanvragen via deze link. Meer uitleg over de procedure voor orthopedagogen kan je hier vinden;

Stap 3: wat als je geen eID - kaart of lezer hebt of geen gebruik maakt van de "Itsme"-app?

In dat geval kan je je aanvraag ook indienen per mail op volgend adres : visa-ggzb-pssm@health.fgov.be.
=> Je aanvraag moet volgende stukken bevatten :
- een recto/verso kopie van uw identiteitskaart
- een kopie van uw diploma
- indien je je diploma niet in een klinische richting hebt behaald : een bewijs van 3 jaar beroepservaring in het domein van de klinische psychologie. Opgelet, bewijs van 3 jaar registratie bij de Psychologencommissie is niet voldoende!

De wet op de GGZ - beroepen stelt dat je enkel de klinische psychologie kan beoefenen wanneer je beschikt over een erkenning. Die erkenning is niet hetzelfde als het visum. Het toekennen van die erkenningen is na de zesde staatshervorming een bevoegdheid van de Gemeenschappen. Het Koninklijk Besluit over de erkenningscriteria werd onlangs gepubliceerd. 

Lees meer over hoe je de erkenning als klinisch psycholoog kunt bekomen.

Leden, collega's met een buitenlands diploma, kunnen uiteraard ook een visum en erkenning aanvragen. De VVKP heeft met het Agentschap Zorg en Gezondheid goed kunnen samenwerken om een zo helder mogelijke procedure uit te werken, die in dezelfde lijn ligt als voor de andere gezondheidszorgberoepen.

Specifiek voor afgestudeerden van de Open Universiteit: Met een Nederlands diploma moet de aanvrager eerst de ‘erkenning’ vragen bij het Departement Zorg (voorheen Agentschap Zorg en Gezondheid) alvorens het visum te kunnen krijgen. Het AZG/Departement Zorg heeft sinds 2019 een aantal erkenningen afgegeven, maar ook enkele aanvragen geweigerd. Op welke gronden het AZG/Departement Zorg de erkenning toekent c.q. weigert is op dit moment nog niet duidelijk. 

Diploma van een land binnen de Europese Economische Ruimte of gelijkgesteld

In dat geval behandelt het Agentschap Zorg en Gezondheid zelf je aanvraag. Op de website van het Agentschap kan je een formulier downloaden om je aanvraag te doen. Daarbij moet je de volgende elementen aanreiken:

1. Een motivatiebrief. 
2. Een cv. 
3. Een kopie van uw diploma / de beroepskwalificatie waarop u zich beroept en, in voorkomend geval, een bewijs van uw beroepservaring. 
4. Een kopie (recto-verso) van de identiteitskaart of het paspoort.
5. Een certificaat van goed gedrag / een uittreksel uit het strafregister afgeleverd door de bevoegde overheid van de lidstaat van herkomst of van het laatste verblijf, of bij gebrek daaraan, een door een bevoegde autoriteit van de lidstaat van oorsprong of herkomst afgegeven gelijkwaardig document. Dit certificaat moet minder dan drie maanden oud zijn. 
6. Een certificaat of, bij gebrek hieraan, elk ander bewijsmiddel waarin wordt bevestigd dat op het moment van de aanvraag, geen tijdelijke of permanente beroepsbeperking of beroepsverbod werd opgelegd door de nationale autoriteiten of rechtbanken van het land waar u het beroep laatst heeft uitgeoefend. Dit certificaat moet minder dan drie maanden oud zijn.

Dit zijn logische elementen voor mensen die pas verhuizen naar België. Echter, voor klinisch psychologen die al jarenlang actief zijn in België met een buitenlands diploma zijn sommige elementen niet zo vanzelfsprekend. Vandaar dat de VVKP met het Agentschap het volgende heeft afgesproken:

5. Het certificaat van goed gedrag mag evenzeer afgeleverd worden door de gemeente waar u nu verblijft. 

6. Het Agentschap aanvaardt of een attest van de Psychologencommissie dat er geen klacht tegen je loopt of een attest van je werkgever vergezeld met een verklaring op woord van eer of indien je als zelfstandige werkt een verklaring op woord van eer.

Wanneer het Agentschap je erkenning heeft uitgereikt, hoef je geen visum meer aan te vragen. Dat zal je automatisch bezorgd worden door de FOD Volksgezondheid.

Naar de website van het Agentschap Zorg en Gezondheid

Diploma van een land buiten de Europese Economische Ruimte of gelijkgesteld

In dat geval moet je je diploma gelijkwaardig laten verklaren door het National Academic Recognition Information Centre (NARIC)

NARIC heeft een decretale opdracht om buitenlandse diploma’s als gelijkwaardig te beoordelen aan een Vlaams diploma Licentiaat/master in de psychologie (afstudeerrichting klinische psychologie). Hiervoor is het belangrijk dat je alle relevante informatie hiervoor mee stuurt in je aanvraag. Stuur dus niet enkel je diploma in, maar ook alle relevante informatie van je beroepservaring. Deze kan immers mogelijke tekorten in je basisopleiding compenseren en hierdoor verlies je geen tijd doordat NARIC moet verzoeken om bijkomende stukken aan te leveren. De vereiste stukken staan vermeld in het aanvraagformulier van NARIC. 

De procedure bij NARIC neemt normaliter een 4 – tal maanden in beslag.
 

Vermeld zeker het volgende in je NARIC – aanvraag

• In punt 8: Kies voor een specifieke gelijkwaardigheid
• In punt 9: Titel diploma: Master in de psychologie (afstudeerrichting klinische psychologie)
• In punt 10: Waarom vraag je de gelijkwaardigheid van je buitenlands diploma: “Werken als klinisch psycholoog”

Start hier je aanvraag
 

Uitkomst van de NARIC - procedure

Het NARIC kan je aanvraag als volgt beoordelen:

• Gelijkwaardigheid met licentiaat/master in de psychologie (afstudeerrichting klinische psychologie) 

In dat geval dien je je gelijkwaardigheidsattest in samen met je diploma en diploma - supplementen bij de aanvraag voor je visum.

• Gelijkwaardigheid met licentiaat/master in de psychologie

In dat geval dien je je gelijkwaardigheidsattest in samen met de bewijsstukken die aantonen dat je beschikt over minstens 3 jaar relevante beroepservaring in de klinische psychologie bij de aanvraag voor je visum.

• Gelijkwaardigheid met een bachelor in de psychologie

In dat geval kan je nog geen aanvraag indienen voor een visum. Je zal eerst een master in de klinische psychologie moeten behalen aan één van de universiteiten.
 

Opgelet, nadat je je visum hebt bekomen, dien je je opnieuw te wenden tot het Agentschap Zorg en Gezondheid om je erkenning aan te vragen als klinisch psycholoog. Die procedure moet nog verder uitgewerkt worden.