Wat is klinische psychologie?

Klinische psychologie is een tak van de psychologische wetenschap die zich richt op het begrijpen en helpen van mensen die worstelen met hun emoties, gedachten en gedragingen. Binnen de klinische psychologie verdiepen we ons in de studie van hoe onze geest werkt en hoe deze soms de bron kan zijn van problemen en uitdagingen. We onderzoeken de complexiteit van menselijke emoties, gedachten en gedragingen. Klinisch psychologen, gewapend met deze wetenschappelijke kennis, onderzoeken de redenen achter psychische problemen (zoals angst of depressie) en de meest effectieve manieren om deze aan te pakken. 

Klinisch psychologen luisteren naar de verhalen van mensen en werken met hen samen om erachter te komen wat de oorzaak van hun problemen zou kunnen zijn. Ze bieden een luisterend oor en luisteren actief naar de ervaringen en zorgen van mensen. Door dit te doen, lossen ze de puzzel op van wat leed zou kunnen veroorzaken, of het nu gaat om gevoelens van verdriet, zorgen, verwarring of uitdagingen in relaties.

Ze gebruiken verschillende psychologische hulpmiddelen en technieken, zoals gesprekstherapieën, ontspanningsoefeningen en probleemoplossende strategieën, om individuen te helpen uitdagingen zoals angst, depressie, stress of relatieproblemen te beheersen en te overwinnen. Ze spelen ook een cruciale rol bij het identificeren en behandelen van aandoeningen zoals angststoornissen, depressie, posttraumatische stressstoornis (PTSS) en meer.

Net als dokters voor de geest streven klinisch psychologen ernaar het welzijn van mensen te verbeteren en hen te helpen een gelukkiger en gezonder leven te leiden. Uiteindelijk heeft de klinische psychologie niet alleen tot doel de symptomen te verlichten, maar ook individuen in staat te stellen een bevredigender en evenwichtiger leven te leiden.

• Klinisch psycholoog
  Een universitair opgeleide expert in psychologische problemen en geestelijke gezondheid. Klinisch psychologen zijn autonoom bevoegd* voor de preventie, het onderzoek, het opsporen of het stellen van een psychodiagnose van echt dan wel ingebeeld psychisch of psychosomatisch lijden. Klinisch psychologen zijn daarnaast ook bevoegd om personen die psychisch lijden te behandelen of te begeleiden

• Psychotherapeut
  Een behandelaar die gespecialiseerde psychotherapie aanbiedt, zoals cognitieve gedragstherapie, psychoanalytische therapie of systeemtherapie. Psychotherapie is een gespecialiseerde en wettelijk erkende** vorm van behandeling, en een psychotherapeut kan een klinisch psycholoog, psychiater of orthopedagoog zijn met bijkomende vierjarige psychotherapieopleiding.

• Eerstelijnspsycholoog (ELP)
  Een klinisch psycholoog die kortdurende, laagdrempelige psychologische hulp biedt aan mensen met lichte tot matige psychische klachten. De consultaties worden gedeeltelijk terugbetaald onder specifieke voorwaarden***.

• Psychologisch consulent
  Een zorgverlener met een professionele bachelor in de toegepaste psychologie (voorheen de 'assistenten in de psychologie'). Psychologische consulenten kunnen psychologische begeleiding en coaching bieden, en zijn ook bedreven in het uitvoeren van diagnostische tests. Zij werken doorgaans samen met of onder supervisie van klinisch psychologen.

• Psychiater
  Een arts die gespecialiseerd is in psychiatrie. Psychiaters mogen medicatie voorschrijven en behandelen doorgaans ernstigere psychische stoornissen, zoals schizofrenie, ernstige depressie of bipolaire stoornis.

• Neuropsycholoog
  Een klinisch psycholoog gespecialiseerd in de relatie tussen hersenen en gedrag. Voert neuropsychologisch onderzoek uit bij bv. dementie, ADHD of hersenletsels en doet desgevallend ook begeleiding rond deze problematieken.

• Schoolpsycholoog
  Een klinisch psycholoog die werkt binnen een schoolcontext en zich richt op leerproblemen, ontwikkelingsstoornissen en socio-emotionele moeilijkheden bij leerlingen.

• Forensisch psycholoog
  Een klinisch psycholoog die zich bezighoudt met de interactie tussen psychologie en recht, zoals risicotaxatie bij daders of psychologische ondersteuning van slachtoffers.

• Klinisch orthopedagoog
  Een expert in opvoeding en psychische problemen bij kinderen, jongeren of mensen met een beperking. Werkt vaak in diagnostiek en begeleiding.

*Zoals wettelijk is bepaald in de Wet van 10 mei 2015 betreffende de uitoefening van de gezondheidszorgberoepen (WUG).

**In België is de titel van ‘psychotherapeut’ wettelijk niet beschermd waardoor iedereen zich de titel kan toeëigenen. De uitoefening van de psychotherapie, daarentegen, is wettelijk wél geregeld. In beginsel mogen enkel de erkende geestelijke gezondheidszorgberoepen , namelijk artsen, klinisch psychologen en klinisch orthopedagogen, de psychotherapie beoefenen. Er is echter geen koppeling tussen de titel van psychotherapeut en de uitoefening van de psychotherapie, waardoor mensen misbruik kunnen maken van de titel en verkeerdelijk de indruk kunnen wekken de psychotherapie te mogen beoefenen. 

***Voor meer informatie over de ELP-conventie kan je terecht op de website van het RIZIV.

• Seksuoloog
  Een expert in seksuele gezondheid en relaties. Kan een psycholoog, arts of een andere hulpverlener zijn met een bijkomende opleiding in seksuologie.

• Coach*
  Iemand die persoonlijke of professionele begeleiding biedt op vlak van levensstijl, carrière of prestaties. Coaching is geen erkend gezondheidsberoep en coaches hoeven geen psychologische opleiding te hebben.

• Maatschappelijk werker
  Werkt in welzijnsorganisaties en biedt psychosociale hulp aan mensen met financiële, relationele of sociale problemen. Kan ook doorverwijzen naar gespecialiseerde hulp.

• Psychomotorisch therapeut
  Werkt met de interactie tussen lichaam en geest, vaak ingezet bij kinderen met ontwikkelingsstoornissen.

*In België is de titel van ‘coach’ wettelijk niet beschermd waardoor iedereen zich de titel kan toeëigenen. Er is ook geen wettelijk kader waarin bepaald wordt in welke mate coaches zich mogen begeven op het terrein van de geestelijke gezondheidzorg.