Frequently Asked Questions mbt de nieuwe RIZIV - conventie

Deze conventie installeert een paradigmashift en beoogt vooral mensen te bereiken die nog niet in zorg zijn door een aanbod te ontwikkelen dat complementair is op het bestaande aanbod. Dat betekent dat in eerste instantie deze conventie niet meteen een grote impact zal hebben op de collega's die in hun praktijken psychologische zorgvragen behandelen met bv. diepgaande psychotherapie.

De paradigmashift die geïnstalleerd wordt is dat we vertrekken vanuit een public health model. We organiseren zorg in functie van de noden van de bevolking, niet in functie van het aanbod. Niet elke psychologische hulpvraag hoeft beantwoord te worden met diepgaande psychotherapie. De VVKP is voorstander om toe te werken naar een responsief regulatiemodel zoals toegelicht in de webinar van Prof. P. Luyten. In die zin is deze conventie een beperkte eerste stap. 

Deze conventie richt zich vooral op vroegdetectie en vroeginterventie bij mensen met milde problemen en doet dus maar een beperkt aanbod. Vele hulpvragen van patiënten met psychische moeilijkheden zullen niet beantwoord kunnen worden met dit aanbod en zullen dus verder doorverwezen moeten worden. In die zin kan deze conventie in dit kort tijdsbestek nog niet veel impact hebben op de bestaande wachtlijsten in onze sector.

Het portfolio is een vereiste uit de wet op de kwaliteitsvolle praktijkvoering. Deze stelt dat elke zorgverstrekker via een portfolio dient aan te tonen over de nodige competenties te beschikken om een bepaalde zorg te verstrekken. Gezien het portfolio verplicht is voor alle zorgverstrekkers zal de FOD Volksgezondheid hiervoor nog een standaardmodel uitwerken. 

Het functioneel bilan is in de eerste plaats een communicatie – instrument tussen de patiënt en de klinisch psycholoog/orthopedagoog. Het bilan beschrijft de gezondheidstoestand van de patiënt, waaronder de moeilijkheden en de capaciteiten van de patiënt en zijn omgeving (medisch, psychologisch, sociaal, huidige behandeling, voorafgaandelijke behandeling(en), indicatie waarom verdere behandeling/verwijzing aangewezen is,… . Dit bilan wordt opgesteld samen met de patiënt in een begrijpbare taal – en woordkeuze. Op basis van het functioneel bilan kan men inschatten welke zorg of ondersteuning nodig is (met inbegrip van de reeds gevolgde interventies), een zorg- of behandelingsplan opmaken, een schatting maken van de duur van de nodige interventie en een evaluatie maken van de verstrekte behandeling. Dit bilan is tevens een communicatie-instrument in de multidisciplinaire samenwerking tussen de partners (waaronder de huisarts) in het netwerk mits akkoord van de patiënt en geldt ook als indicatie voor gespecialiseerde psychologische zorg en aanmelding bij het netwerk ambulante gespecialiseerde GGZ.

Het bilan kan door om het even welke actor opgestart worden. Dat kan een klinisch psycholoog zijn, maar evenzeer een huisarts of een CLB – medewerker. 
 

In ons land heeft de patiënt vrije keuze van zorgverstrekker. Dat is ook zo in deze conventie. De regio – afbakening is beperkt tot het uitvoeren van je activiteiten op het grondgebied van het netwerk waar je mee contracteert als klinisch psycholoog/orthopedagoog. De conventie zegt echter niets over de herkomst van je patiënten. Het is wel degelijk mogelijk om patiënten te zien die afkomstig zijn uit regio’s die behoren tot een ander netwerk. Dit was ook reeds het geval in de oude ELP – conventie.

De conventie stelt dat, om gespecialiseerde psychologische zorg vergoed te krijgen, er een functioneel bilan nodig is, opgesteld door een klinisch psycholoog/orthopedagoog én een arts op basis waarvan er aangemeld wordt bij het netwerk van de gespecialiseerde ambulante GGZ volgens de netwerkafspraken. Het is op dit moment helemaal nog niet duidelijk hoe dit zal verlopen binnen de netwerken en welke die netwerkafspraken dan wel niet zijn.

De netwerken hebben tot 31.12 de tijd om samen met haar partners en de eerstelijnszones de nodige afspraken hieromtrent te maken. In onze infosessie voor de leden hebben we hiervoor een aantal mogelijkheden toegelicht. 
 

Op dit moment zijn de netwerken geestelijke gezondheid nog volop bezig om de nodige afspraken te maken met haar partners. Zij hebben hiervoor de tijd tot 31.12. Van zodra dit klaar is, zullen zij oproepen lanceren aan geïnteresseerde klinisch psychologen/orthopedagogen om hun kandidatuur in te dienen. Dit zal dus wellicht gebeuren ergens in de loop van het najaar.

Het budget van deze conventie laat niet toe om alle geïnteresseerde praktijken van klinisch psychologen en orthopedagogen al toe te laten in deze eerste fase. Vanuit de public health visie is dat immers ook niet vanzelfsprekend, we financieren zorg immers in functie van de noden van de bevolking, niet in functie van het bestaande aanbod. 
De mutualiteiten hebben zich geëngageerd om hun aanbod vanuit de aanvullende verzekering zeker niet af te bouwen, maar integendeel te versterken en verder uit te breiden. Op die manier hopen we aan de burger en verwijzer een veel groter netwerk van psychologische hulpverleners te kunnen aanbieden. 
 

De netwerken geestelijke gezondheid zijn oorspronkelijk opgericht om de diverse partners rond complexe zorg binnen de regio af te stemmen op elkaar. Dat betekent dat de psychiatrische ziekenhuizen een belangrijke stem hebben. De programma’s van de netwerken worden immers grotendeels gefinancieerd met de middelen van de “bevroren” bedden van de ziekenhuizen.
Met deze conventie krijgen de netwerken nu de taak om hun scope uit te breiden naar de eerstelijnszorg. De praktijken van klinisch psychologen/orthopedagogen zijn één van de belangrijkste actoren in die eerstelijn. De conventie voorziet dan ook dat de netwerken hun beheersstructuren moeten open stellen en klinisch psychologen/orthopedagogen alsook familie – en patiëntenvertegenwoordiging een gelijkwaardige rol moeten kunnen opnemen. Er zou een nieuwe dynamiek moeten ontstaan waarbij alle actoren beseffen dat ze van elkaar afhankelijk zijn.
Voor VVKP is dit één van de hoekstenen van het akkoord. Indien de netwerken zouden weigeren om de praktijken van klinisch psychologen/orthopedagogen op te nemen als volwaardige partner, dan is dit akkoord voor ons niet meer valide. De VVKP heeft gevraagd om die verplichting ook effectief op te nemen in het akkoord tussen de netwerken en het RIZIV. Een communicatie vanuit de FOD naar de netwerken toe zal ook nog gebeuren om hen hierop te wijzen. Waar er lokaal een probleem zou bestaan, zal VVKP dit aankaarten op het begeleidingscomité van de conventie.

Indien de hulpvragen van je patiënten vallen binnen de doelstellingen van deze conventie en beantwoord kunnen worden binnen de voorziene modaliteiten, dan is er geen reden waarom dat niet zou kunnen. 
Het is echter wel zo dat dat de doelstelling van dit project is om nieuwe patiënten op te zoeken die nog niet in zorg zijn met een bijzondere aandacht voor de vermelde kwetsbare doelgroepen. 
Populatiemanagement houdt in dat ook wij als zorgverstrekker goed moeten nadenken welke patiënten we wel opstarten in dit systeem en welke patiënten we doorverwijzen naar andere partners of collega’s. De mate waarin we hier in slagen zal tevens een belangrijke evaluatie zijn. Op die manier kunnen we toetsten in welke matige ook zelfstandig zorgverstrekkers kunnen deelnemen aan integrale zorg.
 

Ja, dat kan. Indien je beschikt over de competenties en ervaring om beide functies te vervullen, dan kan je perfect kandideren voor de beide in het netwerk waarin je actief bent.

Jazeker, maar dat hangt af van hun hulpvraag. Indien hun hulpvraag beantwoord kan worden binnen de voorziene modaliteiten van deze conventie, dan is er geen probleem. Het is immers de hulpvraag die het aanbod bepaalt en niet een eventuele diagnose. Zo kan laag – intensieve opvolging van een chronisch patiënt perfect passen binnen de ELP – functie. 

Onze divisie psychodiagnostiek maakte een goede analyse van de conventie. Het antwoord op deze vraag kan je lezen op de website van de divisie.

Naar de divisie psychodiagnostiek

Nee, eigenlijk niet. De cliënt blijft zijn eigen privacy volledig zelf beheren. Hij beslist waar, hoe en of er informatie gedeeld kan worden met anderen. Enkel om gespecialiseerde psychologische zorg vergoed te krijgen moet de arts mee het functioneel bilan opstellen. Dit vereist op zijn minst dat de arts op de hoogte wordt gebracht dat de patiënt een dergelijk traject wenst te starten. Er rijst hier mogelijks een probleem met de vrije en geïnformeerde toestemming van de patiënt. Indien die niet akkoord gaat dat de arts op zijn minst op de hoogte wordt gebracht dat de patiënt gebruik wenst te maken van een gespecialiseerd traject, dan kan dat traject niet gefinancierd worden. De Psychologencommissie heeft zich recent, op vraag van VVKP uitgesproken over deze kwestie en gesteld dat dit niet kan. Dit zou een inbreuk zijn zowel op onze deontologische code als op de wet op de patiëntenrechten.  De VVKP en de patiëntenverengingen hebben daarop gevraagd om de nodige aanpassingen door te voeren in de conventie. Deze wijzigingen zullen normaliter doorgevoerd worden via een wijzigingsclausule.

De psychologische interventies in deze conventie kunnen enkel uitgevoerd worden door erkende KP/KO. In de groepssessies kan het wel dat één van de co – therapeuten uit een andere discipline komt of zelfs een ervaringsdeskundige. 
De verantwoordelijkheden zijn wettelijk bepaald in de Wet op de Uitoefening Gezondheidszorgberoepen. Indien de KP/KO samenwerkt met een ondersteunend beroep in de GGZ of met een ervaringsdeskundige, dan draagt hij/zij de verantwoordelijkheid. De KP/KO int ook de vergoeding en zorgt voor een correcte verloning van de co – therapeut.
 

We hadden als VVKP inderdaad gepleit dat collega's die willen intekenen voor de gespecialiseerde functie op zijn minst een bijkomende therapie - opleiding zouden hebben gevolgd. De andere actoren wilden echter zo ver niet gaan. Wellicht speelden de negatieve ervaringen met de huidige conventie hier een rol en wilden men zeker zijn dat het contingent dit keer wel volledig gebruikt zou kunnen worden.
De VVKP heeft in elk geval aan haar kringen gevraagd om in het selectieproces goed te waken dat de kandidaten over de nodige competenties en ervaringen zouden beschikken.
 

Ja, van de 151 miljoen euro zal 10 % federaal gehouden worden. Daarvan zal een deel van het budget gebruikt worden voor een praktijkpremie voor zelfstandig klinisch psychologen en orthopedagogen. Die praktijkpremie is dan bedoeld om de deelnemende collega’s te faciliteren voor de aankoop van de nodige software. 

De netwerken engageren zich om de klinisch psychologen/orthopedagogen binnen de maand uit te betalen nadat zij hun prestaties geregistreerd hebben. Dat lijkt ons een erg billijke termijn voor een derdebetalersregeling. 

De conventie voorziet dat de netwerken de vereiste intervisie/supervisie coördineren en dat deze lokaal uitgevoerd zal worden. Op die manier leren de verschillende psychologische hulpverleners binnen de netwerken elkaar beter kennen. Het betekent evenwel niet dat bestaande intervisie groepen uit elkaar gehaald zouden moeten worden, integendeel. Het is de doelstelling van deze conventie om zoveel mogelijk te verbinden onder het netwerk. Indien er een bestaande intervisiegroep is die goed draait, dan kan deze opgepikt worden door de regionale psychologenkring en gesignaleerd worden aan het netwerk. 

Omdat de eerstelijnszorg een bevoegdheid is van de regio’s en niet van de federale overheid. Het is Vlaanderen wat bevoegd is voor de organisatie van de eerstelijnszorg. Bovendien is het vanuit het public health principe en het mechanisme van populatiemanagement ook logisch om zorg zoveel mogelijk lokaal dicht rond de burger te organiseren. 

Die is quasi onbestaande voor de patiënt. Dat is onderdeel van de laagdrempeligheid. De patiënt kan rechtstreeks instappen en betaalt slechts een beperkte eigen bijdrage. Verder hoeft hij/zij administratief niets te doen. 

Ook voor de klinisch psychologen/orthopedagogen valt de administratie rond de zorg eigenlijk nog wel mee. Het functioneel bilan is een operationalisering van de beeldvorming die we nu sowieso al doen in ons dossier. De terugkoppeling met de huisarts zal elektronisch gefaciliteerd worden. Het aanmeld - en verwijsproces is nu nog niet duidelijk, maar gezien de opdracht om dit zo laagdrempelig mogelijk te doen, verwachten we hier geen grote administratieve problemen rond.

De mutualiteiten hebben zich geëngageerd om een volledig elektronische tool te maken voor de facturatie. Ook hier zou de administratieve belasting tot een minimum beperkt worden. Bovendien wordt de uitbetaling aan de klinisch psycholoog/orthopedagoog gegarandeerd binnen de maand na het indien van de registratie van de geleverde prestaties. 

Het is natuurlijk wel zo dat deze conventie in feite één groot proefproject is om de verdere ontsluiting van psychologische zorg voor te bereiden. Een aantal innovatieve principes worden in de praktijk gebracht en dienen uiteraard grondig geëvalueerd te worden. Er zal dus zeker meegewerkt moeten worden aan diverse metingen en evaluaties van deze conventie, maar dat is in ons eigen voordeel natuurlijk.

Indien de 2 vestigingen op het grondgebied liggen van 2 verschillende netwerken en u wilt op beide locaties mensen uit de beoogde doelgroepen zien, dan moet u inderdaad contracteren met 2 verschillende netwerken.