De financiering loopt opnieuw via het ziekenhuis
Net zoals in de vorige conventie zal de financiering opnieuw lopen via een ziekenhuis van het netwerk geestelijke gezondheid. Juridisch is er nog geen andere mogelijkheid aangezien klinisch psychologen/klinisch orthopedagogen nog niet zijn opgenomen in de wet op de ziekteverzekering.
Daar tegenover staat wel de verplichting voor de netwerken geestelijke gezondheid om een gelijkwaardige rol te voorzien voor klinisch psychologen/orthopedagogen en patiënten - en familievertegenwoordigers. De VVKP schuift daarvoor de regionale psychologenkringen naar voren om de zelfstandige (groeps)praktijken als zorgactor te vertegenwoordigen in de netwerken.
De patiënt staat centraal
Dit is het leidend principe doorheen de overeenkomst. Het is de hulpvraag van de patiënt die het aanbod bepaalt, niet de problematiek of een diagnose. Dit is een belangrijk verschil met de huidige conventie. Er worden een aantal maatregelen genomen om dat proces te ondersteunen. Zo dient het functioneel bilan in de eerste plaats als communicatie - instrument tussen KP/KO en de patiënt om diens hulpvraag om te zetten naar een gemeenschappelijke taal. Dat bilan is dan ook de basis om de begeleiding met de patiënt te evalueren, in te schatten welke hulp er nodig is, communicatie te voeren met andere (zorg)actoren indien nodig, enz.
We financieren 2 psychologische functies
Het budget is beperkt en laat niet toe om alle psychologische zorgvormen te financieren die wij als verstrekkers kunnen aanbieden. Binnen het protocolakkoord hebben de verschillende ministers van volksgezondheid besloten om de beperkte middelen in eerste instantie in te zetten voor 2 psychologische functies in de eerste lijn.
Hoewel er daarnaast aangekondigd werd dat het budget voor iedereen is, moet dit toch genuanceerd worden. Er zijn inderdaad geen beperkingen opgelegd naar doelgroepen toe, maar er is wel een heel duidelijk vraag om de kwetsbare groepen als gevolg van de Covid - 19 crisis voorrang te geven. Niet alle klinisch psychologen gaan ook kunnen intekenen.
De huidige opdrachten van de ELP - functie worden uitgebreid. De klemtoon ligt nog steeds op vroegdetectie en - interventie, maar de modaliteiten worden gevoelig uitgebreid. Naast de individuele consultaties wordt er vooral gevraagd om het aanbod uit te breiden om out - reachend te werken en in groep om zo maximaal mogelijk de persoon met een hulpvraag en de samenleving te ondersteunen naar zelfredzaamheid. Bovendien is er de expliciete vraag om die hulp te organiseren op "lokale vindplaatsen", de plekken waar je het meeste kans hebt om de kwetsbare groepen te treffen die nog niet in zorg zijn. Die lokale vindplaatsen worden geïdentificeerd in samenspraak met de eerstelijnszones en deze kunnen ook verschillend zijn naargelang de beoogde doelgroep. Naast onze praktijken denken we vooral aan huisartsenpraktijken, scholen, OCMW's, enz. Voor vele praktijken betekent dit dus in de eerste plaats een nieuw aanbod dat moet ontwikkeld worden naast het reeds bestaande aanbod.
De functie gespecialiseerde psychologische zorg laat toe om het ELP - aanbod aan te vullen. Men mikt op hulpvragen die wijzen op lichte tot matige problemen die behandeld kunnen worden via interventies van een beperkte duur/intensiteit. Ook hier zijn de modaliteiten breed geformuleerd: naast de klassieke 1 op 1 consultaties wordt er ook hier volop ingezet om out - reachend te werken en in groepen. Het beperkte budget laat ook hier echter niet toe om alle bestaande behandelingen in te zetten. Voor langere behandelingen zou men sneller moeten doorverwijzen naar het aanbod wat reeds bestaat in de netwerken geestelijke gezondheid. We verwachten niet meteen een verandering hierdoor in de bestaande "bottleneck" voor mensen met een hoge zorgnood. Er zal dus niet meteen iets veranderen in de patiëntenstromen binnen de (groeps)praktijken van klinisch psychologen/orthopedagogen.
Een soepel en laagdrempelig aanbod
Om naar de patiënt toe geen kunstmatig onderscheid te maken tussen ELP - functie en de functie gespecialiseerde zorg is er afgesproken om dit aanbod geïntegreerd aan te bieden aan patiënt en verwijzer. De psychologische hulpverlener is rechtstreeks toegankelijk, het beruchte verwijsvoorschrift van de arts is daarmee definitief van de baan.
Er wordt wel volop ingezet op multidisciplinaire samenwerking, echter steeds mits akkoord van de patiënt. Het functioneel bilan is de basis voor samenwerking en informatie - uitwisseling. In het akkoord is er ook voorzien dat er een elektronisch patiëntendossier ontwikkeld zal worden voor de klinisch psycholoog/orthopedagoog.
De gespecialiseerde psychologische zorg is enkel vergoedbaar op basis van een functioneel bilan opgesteld door een klinisch psycholoog/orthopedagoog en een arts na aanmelding bij het netwerk gespecialiseerde ambulante GGZ volgens de netwerkafspraken. Hoe het geïntegreerde netwerk zich presenteert aan de burger, hoe de interne aanmeldings - en doorverwijsprocessen er zullen uitzien is op dit moment nog niet duidelijk. Dit zal op netwerkniveau bekeken moeten worden.
Veel aandacht voor kwaliteit
De psychologische functies kunnen enkel uitgevoerd worden door erkende klinisch psychologen/orthopedagogen. Er is aandacht voor intervisie, supervisie en permanenten vorming. Hier worden middelen rond voorbehouden.
Het is de bedoeling om zo verbindend mogelijk te werk te gaan in de sector en bestaande goede initiatieven te verbinden met het netwerk. Zo kan de co - therapeut van een groepsprogramma uit een andere discipline komen of zelfs een ervaringsdeskundige zijn indien de interventie het toe laat.
De netwerken hebben de mogelijkheid om klinisch psychologen/orthopedagogen te selecteren op basis van hun portfolio waarin ze hun ervaring en competenties kunnen aantonen. Hoe het selectieproces precies zal lopen zal in de netwerken bepaald worden.
Geen algemene terugbetaling, wel de fundamenten van een eerste stap
De 4 beroepsverenigingen van klinisch psychologen en orthopedagogen hebben hun akkoord gegeven binnen de Transversale Overeenkomsten Commissie, niet omdat dit akkoord perfect is, maar wel omdat het vertrekt vanuit een aantal stevige principes waar we op verder kunnen bouwen. De vorige conventie bood quasi geen perspectief voor de ontsluiting en ontwikkeling van onze discipline, de huidige conventie biedt dat wel. Het zal nog een lange weg te gaan zijn voor de hele Belgische bevolking kan genieten van een kwaliteitsvolle psychologische zorg die even toegankelijk is als pakweg de huisartsgeneeskunde.
Naar de verdere toelichting over dit akkoord en het standpunt van VVKP
Naar het webinar van Prof. P. Luyten over waar willen we (niet) naartoe met de
Nog vragen over deze conventie? Neem dan eens een kijkje op onze FAQ - pagina.