COVID-19 en de bijhorende risico - beperkende maatregelen kennen een bijzonder grote impact op het mentaal welzijn van elke burger en in het bijzonder van een aantal kwetsbare groepen. Gezien geestelijke gezondheidszorg een bevoegdheid is die verdeeld is over de verschillende entiteiten van dit land is het noodzakelijk om dit gezamenlijk aan te pakken.
De interministeriële conferentie volksgezondheid sloot daarom op 2 december 2020 een protocolakkoord waarbij ze de diverse inspanningen willen coördineren en versterken om te komen tot een laagdrempelig en betaalbaar GGZ-aanbod voor kwetsbare groepen. Het protocol haalt onder meer inspiratie uit de adviezen van de werkgroep geestelijke gezondheid van de Hoge Gezondheidsraad en de Expertengroep "Psychology and Corona". In beide groepen zijn heel wat collega's en VVKP - leden actief.
Budget om de klinisch psycholoog toegankelijk te maken voor de burger, de 1500 extra psychologen?
Er zal onder meer een equivalent van 1986 VTE aan psychologische hulpverleners ingezet worden. Het gaat om een nieuw budget van 112,5 miljoen € + het bestaande budget uit de federale projecten. In totaal gaat het over zo'n 151 miljoen €.
Overeenkomstencommissie werkt voorstel uit
De precieze modaliteiten van deze financiering zal uitgewerkt worden moeten worden in de voorloper van de transversale overeenkomstencommissie geestelijke gezondheidszorg. Deze commissie zal, net als de andere overeenkomstencommissies in het RIZIV, zelf voorstellen tot overeenkomsten kunnen onderhandelen en voorleggen aan het verzekeringscomité. In die commissie werken klinisch psychologen en orthopedagogen samen met vertegenwoordigers van patiëntenorganisaties, familieplatformen, collega's huisartsen en psychiaters en vertegenwoordigers van de GGZ - netwerken, ziekenhuisvoorzieningen en de mutualiteiten.
Er werd geen concreet politiek voorstel op tafel gelegd. De partners zijn vrij om binnen de contouren van het protocolakkoord een voorstel uit te werken. Die contouren zijn erg ruim, doch leggen een aantal innovatieve principes vast.
Public health
In een public health benadering vertrekt men niet langer van een "ziek" individu dat behandeld dient te worden, maar wel van een populatie die gezond en tevreden dient gehouden te worden. Er is een veel grotere nadruk op preventie en vroegdetectie - interventie.
Populatiemanagement en - financiering
Een populatiebenadering houdt in dat er financiering wordt voorzien voor zorg die afgestemd is op de noden van de bevolking. Met andere woorden de overheid financiert wat de bevolking nodig heeft in plaats van het in stand houden van het bestaande aanbod. Voorkomen in plaats van genezen wordt beloond. Een populatiefinanciering houdt in dat we een budget toekennen om zorg te organiseren voor de volledige populatie van een bepaalde regio. Dit budget zal samen beheerd moeten worden aangezien en kan zo niet "geclaimd" worden door één enkele zorgactor of discipline.
Integrale zorg
Om de mens in de (geestelijke) gezondheidszorg centraal te stellen is multidisciplinaire samenwerking een vereiste, zelfs over sectoren heen. Vanuit een bio - psycho - sociaal denken over de mens beseffen we vanuit de psychologie dat er geen discipline is die een gezondheidsprobleem alleen kan oplossen. Goede zorg vereist dus samenwerking tussen de verschillende (lokale) actoren en met de patiënt en diens omgeving.
ELP - functie wordt uitgebreid met een specialistische functie
Binnen het protocolakkoord heeft men vastgesteld dat de huidige ELP - conventie onvoldoende draagvlak kent in het werkveld. Er werd dan ook besloten om de ELP - functie uit te breiden met een functie gespecialiseerde psychologische zorg, hoewel het nog onduidelijk is wat daar precies onder moet worden verstaan.
Hinderpaal - het budget is zeer beperkt
Ook al is het budget beduidend hoger dan het budget voor de ELP-conventie, willen wij erop wijzen, dat er opnieuw met een ‘gesloten enveloppe’ gewerkt gaat worden en is het budget ruim onvoldoende voor de doelstelling. Dit betekent dat er in de overlegcommissie nagedacht moet worden over de besteding van het budget. Voor ons is het vooral belangrijk dat wij een conventie kunnen onderhandelen die later uitbreidbaar is. Wij gaan compromissen moeten sluiten.
Terugbetaling koppelen aan de wettelijke autonomie
VVKP gaat zich blijvend inzetten dat wij samen op gelijke hoogte met de andere actoren in het veld verantwoordelijkheid gaan opnemen voor goede klinisch psychologische zorg voor de burger.
Wij willen nog eens expliciet erop wijzen dat het om modaliteiten betreffende financiering gaat en dat deze enkel vastleggen onder welke voorwaarden een burger toegang kan krijgen tot psychologische zorg waarin de overheid tussenkomt in de kosten. Er worden hier geen uitspraken gedaan over het uitoefenen van ons beroep als dusdanig.
Meer informatie over de visie en standpunten van VVKP over financiering van klinisch psychologische zorg kan je onder andere vinden op ons kompas.