Beste minister Vandenbroucke,
Afgelopen week, toen we met volle aandacht naar de aflevering van "De Zevende Dag" keken, werd opnieuw bevestigd hoe cruciaal het thema mentale gezondheid is. Uw toelichting over de realisatie van de conventie "Terugbetaling psychologische zorg in de eerste lijn" was inspirerend en benadrukt de vooruitstrevende stappen die worden gezet. Voor het eerst wordt een significant deel van de begroting toegewezen aan mentale hulp in de eerste lijn. Hier zijn we u erg erkentelijk voor. Vroegdetectie en vroeginterventie zijn ook voor ons zeer belangrijk.
Ondanks de vele uitdagingen bij de start merken we dat de implementatie in vele regio’s vruchten begint af te werpen. Dit is ook te zien aan de cijfers die aangeven dat heel wat mensen de weg naar deze zorgverlening vinden – cijfers waar ook wij trots op zijn.
Er blijven echter nog heel wat zorgen. Deze zorgen, ten dele reeds verwoord door collega Stijn van Buggenhout in de reportage, zijn tweeledig:
1. Beperkte middelen
Een eerste bezorgdheid is dat de beschikbare middelen voor deze conventie in eerste lijn niet toereikend zijn. Hierdoor dienen geconventioneerde psychologen, die vaak slechts voor een deel van de uren geconventioneerd zijn, heel moeilijke ethische keuzes te maken. Zij dienen te kiezen en te argumenteren wie deze terugbetaling wel of niet kan krijgen en wie voor dezelfde of gelijkaardige zorg het volledige bedrag voor een sessie betaalt. Op dit moment trachten we deze keuzes zo goed en ethisch mogelijk te maken, rekening houdend met o.a. risicofactoren en financiële beperkingen. Het is echter niet zo dat iedereen die nood heeft aan mentale hulp in de eerste lijn naar de psycholoog kan voor 4 of 11 euro. Uit een recente enquête van Sciensano blijkt immers dat 2 op de tien belgen nood heeft aan psychologische zorg. Meer dan 40% zegt die hulp niet te krijgen.
2. Een tekort aan intensievere zorg
Een tweede bezorgdheid betreft het tekort aan terugbetaling van meer intensieve psychotherapeutische en psychologische zorg, zoals bijvoorbeeld de behandeling van ernstige trauma’s ten gevolge van misbruik en verwaarlozing, de aanpak van hechtingsproblemen, de behandeling van ernstige depressies en angststoornissen, de behandeling van persoonlijkheidsstoornissen en de psychodiagnostiek van o.a. ontwikkelingsstoornissen en persoonlijkheidsstoornissen.
Bovenstaande problemen detecteren we nu veel sneller in de eerste lijn – we stuiten echter steeds op wachtlijsten in de CGG’s en de netwerken wanneer we willen verwijzen naar gespecialiseerde psychologische zorg die uit meer dan 20 sessies zal bestaan. We waarderen uw inzet voor extra financiering om via de netwerken geestelijke gezondheid meer langdurige zorg en crisiszorg te vergoeden, maar willen de noodzaak benadrukken voor een breder, laagdrempelig en meer toegankelijk aanbod waar wij als psychologen en orthopedagogen veel in kunnen betekenen.
Samenvattend willen wij u vragen om, in deze tiendaagse van de geestelijke gezondheid, twee zaken mee te nemen naar de begrotingsgesprekken :
- Voorzie meer financiering voor de huidige conventie zodat alle zorgvragers beroep kunnen doen op deze essentiële zorg, en niet enkel mensen met beperkte financiële draagkracht of andere risicofactoren. Uw partij heeft een tijd geleden op sociale media een communicatiecampagne gevoerd waarin werd beweerd dat iedereen voor 11 euro naar de psycholoog kan. Wij roepen u op om dit ook te realiseren.
- Investeer in de terugbetaling van meer intensieve psychotherapeutische en psychologische zorg, en psychodiagnostiek door klinisch psychologen en orthopedagogen. Op dit moment doen zij dit reeds met veel ervaring in de praktijk, waarbij cliënten nagenoeg de volledige kost dienen te dragen, gezien de slechts beperkte en tijdelijke compensatie van de mutualiteiten (indien aan bepaalde voorwaarden voldaan is).
We danken u voor uw inzet om mentale gezondheid hoog op de beleidsagenda te houden.
Met vriendelijke groeten,
De Vlaamse Vereniging van Klinisch Psychologen