14-01-21

Het afgelopen weekend hebben wij, zoals velen, met enige verbazing gekeken naar de omvang die de zaak Kaat Bollen heeft aangenomen en  de impact die het oordeel van de Psychologencommissie heeft gehad. Er waren uiteenlopende reacties, gaande van verontwaardiging over het recht van zelfexpressie tot bezorgdheden rond eenzijdigheid en een trial by media. Als beroepsvereniging vonden we het belangrijk om te reageren, zonder te polariseren. – de beroepsgroep bevond zich zowaar in het oog van een kleine mediastorm.

Oproep tot een sereen debat

Lees hier ons persbericht. 

We vinden het belangrijk om respect te tonen voor ons tuchtorgaan en voor de collega’s die zich als tuchtrechter geëngageerd hebben. De VVKP is echter niet doof voor de commotie die dit vonnis in de samenleving heeft veroorzaakt. We verwijzen onder meer naar de interessante toelichting van filosoof Ignace Devisch in de Afspraak van maandag 12/01. Collega Lotte De Schrijver is ook in haar pen gekropen om gehoor te geven aan die vele gevoelens van verontwaardiging. Verder gaf onze gedelegeerd bestuurd tekst en uitleg op Radio 1 "De wereld vandaag" en namen ook de collega’s van VOCAP een standpunt in. Veel collega's hebben ondertussen op de één of andere manier een waardevolle aanvulling gedaan in de media. De opinie van collega Ellen Bisschop, één van de tuchtrechters, lijkt ons zeker de moeite waard om apart te vermelden.


De precieze details van de zaak zijn ons niet bekend – de tuchtraad kan en mag hier niet over communiceren – en eigenlijk doen deze niet ter zake. De reacties van de afgelopen dagen tonen immers aan dat er hoe dan ook een debat nodig is binnen de ruime beroepsgroep van psychologen rond thema’s zoals de ‘waardigheid’ van het beroep, de verhouding tussen professioneel-privé en zelfexpressie. Het mag duidelijk zijn dat de  psycholoog vragen heeft over zijn of haar ‘uitdrukkingsvrijheid’ en dat er bezorgdheid bestaat over het juridisch precedent dat er met de zaak Bollen al dan niet in het leven is geroepen. Nu al ontvangen we binnen VVKP vragen van bezorgde collega’s die angst hebben om zich uit te drukken en ons vragen welke de voorschriften zijn. Dit kan niet de bedoeling zijn. 
De VVKP roept dan ook op tot een debat rond deze thema’s. Het lijkt ons belangrijk dat zowel vertegenwoordigers van de samenleving hierbij aanwezig zijn, als mensen uit de inrichtende macht van de Psychologencommissie en vertegenwoordigers uit het beroep van klinisch psycholoog. We zijn er bovendien van overtuigd dat dit debat best buiten de media wordt gevoerd om sereen te kunnen verlopen. 

Het belang van een duidelijke rolverdeling 

Als VVKP zijn we blij te zien dat er een duidelijke afbakening is tussen de rollen van de Psychologencommissie als bewaker van onze deontologie, en de beroepsverenigingen die de belangen van de psycholoog tracht te verdedigen en te behartigen.  
De Psychologencommissie heeft een duidelijk afgelijnde wettelijke opdracht. Naast de titelbescherming zorgen zij voor het inrichten van de tuchtraad voor psychologen die de titel dragen. Ze beschermen cliënten en zorgen ervoor dat psychologen zich deontologisch correct gedragen. Deze tuchtraad is een democratisch verkozen wettelijke instantie. 
Wij moeten uiterst voorzichtig zijn om niet de legitimiteit van de Psychologencommissie in vraag te stellen. Haar rol is immers beperkt tot het bekomen van een oordeel, zij dient neutraal te blijven en recht te spreken. Zij kan niet zelf het debat voeren over de regels die zij dient uit te voeren – in dergelijk geval zou ze immers rechter en partij worden. 
De beroepsverenigingen daarentegen hebben als rol het behartigen van de belangen van hun leden en zij dienen hun leden (hier de psychologengemeenschap) te informeren over de beroepsuitoefening. Het ligt in de opdracht van de beroepsverenigingen om een visie over de beroepsuitoefening te ontwikkelen, deze uit te dragen en leden bij te staan bij deontologische dilemma’s. Indien nodig kunnen zij als onafhankelijk orgaan een kritische stem  bieden aan de Psychologencommissie. Dit dient via de geijkte kanalen te gebeuren. 

We hopen dan ook dat alle collega-psychologen beseffen dat het primordiaal is dat wij in een rechtstaat zowel over een tuchtorgaan als over beroepsverenigingen beschikken. De rollen van rechter en partij kunnen bij maatschappelijke en professionele thema’s zoals deze beter uit elkaar gehouden te worden. Dit biedt de beste garantie dat wij dan op een serene manier betreffende ethische thema’s met elkaar in gesprek kunnen gaan.