TKP online, jaargang 2020, nummer 4: oktober-december

De Burnout Assessment Tool (BAT): een nieuw instrument voor het meten van burn-out

Wilmar Schaufeli, Hans De Witte, Steffie Desart

SAMENVATTING:

Dit artikel beschrijft de ontwikkeling en psychometrische evaluatie van een nieuw burn-outinstrument: de Burnout Assessment Tool (BAT). Op basis van een theoretische analyse, een
overzicht van bestaande burn-outinstrumenten en diepte-interviews met professionals is een
nieuwe conceptualisatie van burn-out ontwikkeld. Deze dient als basis voor de BAT, die bestaat uit
vier subschalen: uitputting, mentale distantie, emotionele en cognitieve ontregeling, die tevens tot
één burn-outscore kunnen worden samengevoegd. Daarnaast worden nog drie aspecifieke secundaire symptomen onderscheiden: psychische spanningsklachten, psychosomatische klachten en depressieve gevoelens. Psychometrische evaluatie in twee representatieve steekproeven (telkens N = 1500) van de Vlaamse en Nederlandse beroepsbevolking ondersteunt de factoriële validiteit, betrouwbaarheid, de convergente en discriminante validiteit, alsmede de constructvaliditeit van de BAT. Voorts worden er voor Vlaanderen statistische normen en klinische grenswaarden gepresenteerd.
Er wordt geconcludeerd dat de BAT een valide en betrouwbare vragenlijst is om burn-out te
meten, die zowel gebruikt kan worden voor individuele diagnostiek en monitoring in de klinische
praktijk als voor screening en benchmarking in organisaties.

Referentie: Tijdschrift Klinische Psychologie, 2020, 450(4), 267-283

Lees hier het volledige artikel

Naar een definitie van burn-out voor België 

Sylvie Gerard, Jacques De Mol

SAMENVATTING:

Burn-out is momenteel een belangrijk volksgezondheidsprobleem waarbij gezondheidswerkers
zich vaak machteloos voelen, met name omdat het begrip niet degelijk is gedefinieerd. Om aan
dit probleem tegemoet te komen heeft de Hoge Gezondheidsraad in 2017 over dit onderwerp een
advies opgesteld. Om te bepalen wat de voornaamste elementen van burn-out zijn, werden de
definities uit de literatuur en uit rapporten van adviesorganen in verschillende Europese landen
bijeengebracht. Consensusvorming onder deskundigen leidde vervolgens tot de volgende definitie
van burn-out voor België: een professionele uitputting als gevolg van een (langdurig) gebrek aan
reciprociteit tussen de investering en wat iemand terugkrijgt; dit heeft een impact op de beheersing
van de emoties en de cognitieve vermogens, wat op zijn beurt kan leiden tot een verandering in het
gedrag en de attitudes (mentale afstand), wat leidt tot een gevoel van professionele onbekwaamheid.

Trefwoorden: burn-out, definitie, uitputting, Hoge Gezondheidsraad

Referentie: Tijdschrift Klinische Psychologie, 2020, 50(4), 286-295

Lees hier het volledige artikel

Vroegtijdige detectie van burn-out: het belang van het gezamenlijke gebruik van twee diagnostische hulpmiddelen 

Lutgart Braeckman, Isabelle Hansez, Céline Leclercq, Dorina Rusu, Pierre Firket, Nele Van den Cruyce

SAMENVATTING:

Burn-out blijft een van de grote uitdagingen in de gezondheidszorg. Een vroegtijdige diagnose
is aangewezen. Aangezien burn-out heel wat klachten omvat die ook kunnen wijzen op andere
aandoeningen, is ook een goede differentiële diagnostiek noodzakelijk. Dit onderzoek vergelijkt
de uitkomsten van een tool voor de detectie van burn-out voor artsen met een zelfdetectietool.
127 zelfrapportagevragenlijsten
konden gelinkt worden aan de fiches die artsen invulden. Het onderzoek
toont aan dat een combinatie van beide tools tot een betere vroegtijdige detectie van
burn-out leidt.

Trefwoorden: burn-out, detectie

Referentie: Tijdschrift Klinische Psychologie, 2020, 50(4), 296-311 

Lees hier het volledige artikel

Onze strijd tegen burn-out

Maggie De Block

Burn-outs vormen een van dé uitdagingen van de 21e eeuw. Werknemers, ambtenaren
of zelfstandigen: iedereen kan erdoor worden geraakt. Het aantal burn-outs blijft jaar in,
jaar uit stijgen en bereikt intussen alarmerende hoogtes.

Referentie: Tijdschrift Klinische Psychologie, 2020, 50(4), 312-314

Lees hier het volledige artikel

Werkhervatting in België bij personen met een psychische stoornis

Saskia Decuman, Elke Van Hoof, Lode Godderis

De context:

“Work is generally good for health and well-being”, concluderen Waddell en Burton (2006, p. ix). Maar als we de berichten in de media van de voorbije jaren erop naslaan, lijkt deze stelling achterhaald. Men gaat er doorgaans van uit dat werk een potentieel gevaar vormt voor de gezondheid en het welzijn: werknemers worden onder andere blootgesteld aan chemische agentia, lawaai en psychosociale risico’s die de gezondheid kunnen schaden. De berichtgeving in de media over de relatie tussen werk en gezondheid is vaak negatief. Denk maar aan de vele berichten en cijfers over stress en burn-out. Dat de meerderheid van de mensen geïnvolveerd is in zijn werk, wordt daarbij wel eens vergeten: een recent rapport over psychosociaal welzijn toont aan dat twee derde van de ondervraagde Belgische
werknemers hoog scoort op bevlogenheid (Godderis et al., 2019). Studies leveren echter wisselende resultaten op, afhankelijk van de onderzochte populatie, de gebruikte methode (vragenlijst) en cut-offscore. Dat laatste is bijzonder belangrijk: als men het risico op burnout onderzoekt met een vragenlijst waarbij de grens op P25 ligt, dan is het niet abnormaal dat men vindt dat 25% van de onderzochte populatie een risico op burn-out heeft.

Referentie: Tijdschrift Klinische Psychologie, 2020, 50(4), 316-327

Lees hier het volledige artikel

 

De wetgeving en het management van psychosociale risico’s op het werk

Elke Van Hoof

Als psycholoog krijgen we regelmatig cliënten met klachten over de vloer die (deels) gerelateerd zijn aan het werk. Daarom is het belangrijk als psycholoog een goed inzicht te hebben in de wetgeving en het management van psychosociale risico’s op het werk. In deze bijdrage schetsen we de aard van psychosociale risico’s op het werk, de wetgeving en de praktische uitwerking ervan op de werkvloer.

Referentie: Tijdschrift Klinische Psychologie, 2020, 50(4), 329-337

Lees hier het volledige artikel

Vertrouwen is makkelijk geschonden, maar moeilijk op te bouwen Waarom psychologen de conventie eerstelijnspsychologische zorg massaal links laten liggen

Koen Lowet

De federale regering kondigde in 2018 aan voor het eerst doelbewust een budget vrij te maken voor de financiering van psychologische zorg. Wat een historisch besluit had moeten zijn, werd echter door veel collega’s ronduit negatief onthaald. De cijfers spreken voor zich: nog geen vijf procent van de Vlaamse collega’s lijkt in te gaan op het voorstel van de regering. De collega’s die intekenen, doen dat slechts voor een beperkt aantal uren. Waarom?
In deze bijdrage gaan we dieper in op de redenen waarom de Vlaamse klinisch psychologen zo massaal ‘neen’ zeggen tegen het eerste voorstel van conventie. Wie nog onvoldoende vertrouwd is met de conventie, kan er alles over nalezen op de website van de Vlaamse Vereniging van Klinisch Psychologen (VVKP; zie: https://www.vvkp.be/financiering-eerstelijnspsychologische-zorg-binnen-de-netwerken-ggz).

Referentie: Tijdschrift Klinische Psychologie, 2020, 50(4), 339-346

Lees hier het volledige artikel