Zeker nu moet psychotherapie toegankelijk zijn
De overheid doet er volgens Tomas Van Reybrouck goed aan in deze verwarrende tijden in te zetten op telefonische en online psychotherapie.
TOMAS VAN REYBROUCK
Klinisch psycholoog en systeemtherapeut, verbonden aan Centrum Geestelijke Gezondheidszorg Eclips, groepspraktijk De Luwte.
Al 28 jaar werk ik als psycholoog en therapeut. Mijn werk bestaat doorgaans uit face-to-facegesprekken met mensen, maar deze week heb ik voor het eerst enkele van mijn cliënten bijgestaan via telefonische consultaties. Tegen mijn verwachtingen in verliep dat wonderwel.
Op het eerste gezicht lijken er voor de klassieke hulpverlener veel nadelen verbonden aan telefonisch werken: je mist alle non-verbale communicatie, zoals mimiek en lichaamstaal. Ik hoorde enkele collega’s zeggen: ‘Ik heb het directe contact nodig. Bellen vind ik therapeutisch afstandelijker en minder comfortabel. Hoe laat je een stilte aan de lijn?’
Speelser en creatiever
Telefonische gesprekken hoeven geen nadeel te zijn. De fysieke afstand maakt een intiem gesprek soms juist gemakkelijker. De Nederlandse pedagoog Frank Peters gaf therapeuten ooit het advies: ‘Door de veilige positie van de cliënt hebt u als hulpverlener de mogelijkheid om al snel indringende vragen te stellen. Ook bij gevoelige taboeonderwerpen hebt u minder omtrekkende bewegingen nodig om snel tot de kern van de zaak te komen.’ Dat dat klopt, weten de honderden vrijwilligers en beroepskrachten bij Tele-Onthaal, de Zelfmoordlijn, Jongerentelefoon Awel, de Druglijn en Teleblok.
Telefoneren biedt cliënten de mogelijkheid contact op te nemen waar en wanneer ze dat willen. Ze bellen uit een vertrouwde ruimte op een moment dat hen past. Zo hebben ze meer invloed op het gesprek en voelen ze zich veiliger. Bovendien kunnen ze het ook makkelijker afbreken dan bij een fysieke consultatie. En net de gedachte weg te kunnen, maakt dat ze blijven.
Voor de therapeut kan het een voordeel zijn om eens niet afgeleid te worden door iemand die de wenkbrauwen fronst of het hoofd schudt. Soms is de telelens van het telefoongesprek handiger dan de breedhoeklens van het klassieke consult. Bellen is bovendien informeler. Het gaat er wat speelser, creatiever en soms ook geestiger aan toe dan in de gespreksruimte.
Ondersteuning nodig
Anders dan tandartsen of kinesisten kunnen wij mensen nog steeds helpen. Cliënten zijn daar dankbaar om en staan wellicht daardoor ook opener voor potentieel lastige vragen. Het vertrouwen in de hulpverlener is groot.
De overheid doet er daarom goed aan in deze verwarrende tijden ruim in te zetten op telefonische en online psychotherapie. Bellen, skypen, chatten: het kan allemaal helpen. De psychische impact van de coronacrisis zal groot zijn. Angst, onrust, eenzaamheid, depressie – veel mensen zullen de komende maanden nood hebben aan houvast. Organisaties die nu al telefonische en onlinebegeleiding aanbieden, vaak dankzij vrijwilligers, verdienen daarom betere structurele ondersteuning. Organisaties die normaal alleen face-to-facegesprekken aanbieden, moeten op veel vlakken ondersteund worden om die nieuwe methodes te implementeren. En zelfstandige therapeuten hebben recht op de volwaardige terugbetalingsmodaliteiten, ook als ze telefonisch en online werken.
We gaan door een moeilijke periode. Het is daarom ontzettend belangrijk dat we op verschillende manieren in dialoog kunnen gaan met mensen die het lastig hebben. De coronacrisis is een medisch probleem, met een enorme mentale impact. De drempel tot hulp moet nu, meer dan ooit, omlaag.
Verdiepende blog
Een meer verdiepend artikel is ook op de blog van Thomas terug te vinden.