Psychofarmaca zijn nochtans niet zonder risico. De FOD Volksgezondheid lanceert hierover een sensibiliseringscampagne. Als psychologen spelen we een belangrijke rol in een bewust gebruik van deze geneesmiddelen. De portaalwebsite www.gebruikvanpsychofarmaca.be biedt extra ondersteuning voor een gepaster gebruik van deze medicatie.
Ondersteuning op www.gebruikvanpsychofarmaca.be
Met de bewustmakingscampagne “Psychofarmaca: welke risico’s lopen uw patiënten? Samen zorgen voor een gepast gebruik” wil de FOD Volksgezondheid ons extra ondersteuning bieden door de kennis over psychofarmaca te verbreden en de samenwerking tussen de beroepsgroepen te versterken. Als onderdeel van de campagne lanceert de FOD Volksgezondheid onder andere een portaalwebsite. Deze werd speciaal ontworpen voor artsen, apothekers en psychologen. De portaalwebsite verwijst door naar bronnen op maat, gaande van statistieken tot opleidingen, over praktische hulpmiddelen, onderwijsondersteuning, aanbevelingen voor good practices en informatie over projecten rond multidisciplinair overleg.
E-learning voor psychologen
Parallel aan de campagne, werd ook een e-learningprogramma ontwikkeld speciaal voor psychologen. Veel van de bestaande informatie over psychofarmaca richt zich namelijk tot huisartsen. Als psycholoog kan het dan ook moeilijk zijn om de juiste inlichtingen te vinden die van toepassing zijn op ons beroep. Deze e-learning is er nu voor u.
In deze e-learning leert u hoe u het gesprek kunt aangaan met uw patiënten over behandelingen met psychofarmaca. U zult een betrouwbaar antwoord kunnen geven op hun eventuele vragen over het onderwerp. U krijgt de vaardigheden onder de knie om de evolutie van uw patiënten op te volgen op lange termijn. Aangezien u hen regelmatig ziet, bent u de uitgelezen persoon om nieuwe ontwikkelingen op te merken. Tevens krijgt u inzicht in hoe uw patiënten te ondersteunen in de dialoog met hun huisarts, die de medicatie voorschrijft.
Dankzij deze e-learning krijgt u kortom niet alleen inzicht in uw eigen – uiterst belangrijke – rol in een bewust gebruik van psychofarmaca maar ook in hoever uw rol rijkt en hoe u die concreet opneemt.
Lees meer op gebruikvanpsychofarmaca.be
De campagne kwam tot stand op initiatief van de FOD Volksgezondheid in samenwerking met de expertengroep BelPEP (Belgian Psychotropics Expert Platform) en met de ondersteuning van onze organisatie, UPPCF, Domus Medica, SSMG en APB.
Een campagne alleen is niet voldoende. Minister van Volksgezondheid Frank Vandenbroucke zal het huidige beleid rond psychofarmaca verder uitbouwen, samen met verschillende partnerorganisaties zoals de onze.
Onze rol als psycholoog
Als voorschrijvers van de medicatie, spelen artsen vanzelfsprekend een fundamentele rol, maar ook wij dragen een grote verantwoordelijkheid.
Psycho-educatie
Psychofarmaca hebben steeds een invloed op de psychotherapie: zowel wanneer uw patiënten ze gebruiken, als wanneer ze die niet gebruiken. Hoewel we hen natuurlijk geen advies mogen geven over de medicatie, kunnen we wel zorgen voor psycho-educatie. Bied uw patiënten informatie over psychofarmaca en de effecten ervan.
Reflectie
Moedig hen tevens aan om na te denken over hun eigen gedragingen. Gezien het vertrouwelijke kader van de psychotherapie, bent u de geschikte persoon om gevoelige onderwerpen aan te snijden, rekening houdend met de eventuele weerstand van de patiënten. Beantwoord hun vragen en verwijs waar nodig terug naar de huisarts. Ondersteun zo veel mogelijk de dialoog tussen uw patiënten en hun huisarts.
Alert voor alarmsignalen
Let tijdens de therapiesessies op alarmsignalen rond het gebruik van psychofarmaca:
- Gebruiken patiënten de medicatie overmatig en is er sprake van misbruik?
- Of gebruiken ze de medicatie net te weinig of niet correct?
- Is er langdurig gebruik? Hebben de patiënten last van bijwerkingen?
- Is er sprake van een abrupte stopzetting van de behandeling of stopzetting zonder overleg?
- Gebruiken de patiënten verschillende types medicatie door elkaar?
- Houden patiënten zich niet aan het behandelplan?
Informeer u over het behandelschema van uw patiënten om alert te zijn voor deze signalen. Blijf op de hoogte van inzichten omtrent psychofarmaca voor een nog betere opvolging.
Onaangepast gebruik
Het gebruik van psychofarmaca, zoals antidepressiva, benzodiazepines, antipsychotica en psychostimulantia, is verontrustend hoog in België.
Wij kunnen mee de trend keren
Het gebruik opvolgen
Gezondheidsprofessionals hebben een cruciale rol te spelen die ruimer is dan de diagnosestelling, het voorschrijven en de aflevering van de medicatie. We dragen eveneens de verantwoordelijkheid om het gebruik nauwgezet op te volgen en onze patiënten voldoende te informeren, sensibiliseren, motiveren, ondersteunen en waar nodig door te verwijzen.
Dialoog met de patiënt
Een eerste stap daarbij: de dialoog openen met de patiënt over diens gebruik van de geneesmiddelen en over de niet-medicamenteuze behandelopties, zoals een andere levensstijl of psychotherapie. Sta samen met de patiënten stil bij hun ICE: wat zijn hun ideas, concerns and expectations met betrekking tot de medicatie? Welke verwachtingen hebben zij, en zijn die realistisch? Benadruk het belang voor de patiënten om met de huisarts te spreken over de gepaste duur en het afbouwen van de medicatie. Ondersteun uw patiënten om die dialoog aan te gaan.
Multidisciplinaire samenwerking
Overleg met andere gezondheidsprofessionals draagt bij tot een gepaste opvolging van onze patiënten. Multidisciplinaire samenwerking is dus onontbeerlijk voor een bewust gebruik van psychofarmaca. Verwijs steeds tijdig terug naar de huisarts voor de medische opvolging van uw patiënten.
Lees meer op gebruikvanpsychofarmaca.be
*Bron: IQVIA