Op 10 juli 2016 schreven we voor het eerst samen geschiedenis. Klinisch psychologen werden eindelijk opgenomen als een volwaardig en onafhankelijk gezondheidszorgberoep die naast de arts hun plaats vonden. Deze stap werd toen gezet met een duidelijk doel voor ogen: de klinisch psychologische zorg haar rechtmatige plek laten innemen in de gezondheidszorg opdat deze laatste niet enkel een biomedisch antwoord zou bieden op de noden van onze bevolking, maar geleidelijk aan zou kunnen evolueren naar een volwaardig bio-psycho-sociaal model. Dergelijk model laat toe om niet enkel te kijken naar de ‘zieke’ mens, maar naar de mens als een wezen met het potentieel zich te ontwikkelen en te groeien in de richting van geluk en welzijn.
Vijf jaar later is het tijd voor een nieuwe historische stap. Het verzekeringscomité van het RIZIV heeft afgelopen maandag haar principiële goedkeuring gegeven om 151 miljoen euro vrij te maken met als inzet het toegankelijk maken van psychologische zorg in de eerste lijn. In 2018 weigerden wij nog om mee te stappen in de ELP conventie van Maggie De Block. Nu werd er aan onze minimale voorwaarden voldaan, mogelijkheid tot langere begeleidingen, rechtstreekse toegang en een billijk tarief. Een historische stap om zelfstandig klinisch psychologen en orthopedagogen op de kaart te zetten.
De VVKP is, samen met UPPCF, de collega’s orthopedagogen van VVO en AFO de afgelopen weken blijvend in onderhandeling geweest met het RIZIV en het kabinet Vandenbroucke om een akkoord te kunnen bereiken nog voor de aanvang van het parlementair zomerverlof.
Het bereikte akkoord markeert een niet te onderschatten kentering in het Belgische gezondheidssysteem. Voor het eerst zullen we een organisatie- en financieringsmodel uitrollen dat vertrekt vanuit een public health visie. Dit betekent dat het behandelen van zieke mensen niet het vertrekpunt is, maar wel het organiseren van zorg op lokaal niveau. Samenwerking met verschillende lokale actoren, zowel binnen als buiten de gezondheidszorg, is hierin een belangrijk uitgangspunt.
De VVKP heeft reeds lange tijd zorgvuldig toegewerkt naar dit moment en jaar na jaar een stukje van de puzzel gelegd. Al vanaf het moment dat minister Jo Vandeurzen de vereniging uitdaagde om mee te participeren aan de hervorming van de Vlaamse eerstelijnszorg hebben we onze lokale psychologenkringen opgericht met precies dit doel voor ogen: op lokaal niveau mee de (geestelijke) gezondheidszorg in handen nemen. Dankzij dit akkoord zullen we hier komende jaren volop de kans toe krijgen.
De conventie zal niet zomaar een terugbetaling zijn van een aantal sessies bij de psycholoog; het akkoord komt neer op de invoering van een volledig nieuw systeem van zorg. Het bestek van een korte nieuwsflash laat dan ook niet toe om de conventie inhoudelijk volledig uit de doeken te doen. U zal er ook niet zoveel over lezen in de media. Met de minister is afgesproken om dit pas eind augustus – begin september te doen zodat het historische akkoord de aandacht kan krijgen die het verdient.
Wij zullen in de komende weken en maanden een grondige communicatie – campagne opstarten opdat alle collega’s op het terrein goed geïnformeerd kunnen worden over deze financiering. We geven toch alvast een aantal belangrijke klemtonen mee:
- De klinisch psycholoog zal rechtstreeks toegankelijk zijn.
- Er zal geen diagnose vereist zijn om zorg terugbetaald te krijgen.
- Psychologen en huisartsen slaan de handen in elkaar om beter samen te werken en met elkaar te communiceren.
- Klinisch psychologen zullen een volwaardige partner worden binnen de netwerken geestelijke gezondheidszorg. Zelfstandige klinisch psychologen zullen zij aan zij werken met de CGG’s, CAW’s, mobiele teams, ziekenhuizen en een lokaal aanbod creëren dat elkaar moet versterken.
- Er zal ruimte zijn voor preventie, kortdurend ELP-werk, gespecialiseerde psychologische zorgen (o.a. psychotherapie), individuele sessies, maar ook groepssessies.
- Een basistarief van 75 euro per consultatie is een eerste stap om als zelfstandige een leefbaar inkomen te genereren.
- Er zal aandacht gaan naar kwaliteit en permanente vorming.
De volledige tekst van het akkoord is ook al te raadplegen op de website van het RIZIV
Hoewel bovenstaande elementen aanleiding geven tot vreugde, is het belangrijk om te benadrukken dat er op dit moment ook nog heel wat kanttekeningen moeten worden gemaakt. Zo is er o.a. geen vrij tarief, wordt er nog via de ziekenhuizen afgerekend, blijft er een artificiële beperking in aantal sessies en wordt er een categoraal verschil gemaakt tussen eerstelijns- en specialistische zorg. Geen enkel akkoord is immers perfect. Veel moet nog ingevuld en opgevolgd worden. Het akkoord is dan ook beperkt tot eind 2023 zodat er een grondige evaluatie gemaakt kan worden en bijgestuurd.
De 2300 leden van de VVKP hebben hun vertrouwen, energie en lidgelden in de vereniging gestoken. Velen onder u hebben ondertussen ook een actief engagement opgenomen in onze divisies of lokale kringen. Weet dat uw inspanningen hun vruchten beginnen af te werpen. We hopen dat deze resultaten ook andere collega’s zullen inspireren om te participeren en dat het psychologenveld nog meer tot verbinding kan komen. We hebben immers getoond dat we met gezamenlijke inspanning als beroepsgroep veel kunnen bereiken.