Leven als God in Frankrijk: lessen uit de Franse psychiatrie

In Vlaanderen vergelijken we onze geestelijke gezondheidszorg (ggz) meestal met de Nederlandse, die zich op haar beurt spiegelt aan de ontwikkelingen in de Angelsaksische landen. Van wat er zich bij onze Waalse landgenoten afspeelt, hebben we een vager beeld, maar zij laten zich ongetwijfeld inspireren door de ontwikkelingen in Frankrijk, waarop wij Vlamingen nog minder zicht hebben. In een periode dat het zorgpersoneel van verschillende psychiatrische voorzieningen in Frankrijk staakt, biedt de publicatie  ̶  in september 2018  ̶  van het goed gedocumenteerde boek Psychiatrie : l’état d’urgence (Leboyer & Llorca, 2018) een kritisch en actueel overzicht van de stand van zaken in dat land. Het boek won de prestigieuze ’Prix Le Regard d’ Edgard 2018’ voor de beste politieke publicatie. De titel van het boek (vertaald: ’Psychiatrie: de noodtoestand’) zet meteen de toon voor scherpe zelfkritiek. Na inleidende gegevens over epidemiologie en het aanbod van geestelijke gezondheidszorgberoepen, volgen tien hoofdstukken over de historische achtergrond, de zorgorganisatie, stigmatisering, het diagnostisch en therapeutisch aanbod, de kinderpsychiatrie, gedwongen opname, gezondheidseconomie, buitenlandse ‘goede praktijken’ en wetenschappelijk onderzoek. Het slothoofdstuk bevat 25 voorstellen om aan deze noodtoestand een eind te maken en is het resultaat van overleg tussen 36 experts en vertegenwoordigers van patiëntenorganisaties.