Data van dit evenement
Programma
09:00 Onthaal
09:30 Woordje van de voorzitter
09:40 Woordje van de dagvoorzitter
09:45-10:30 Keynote 1: Hoe kan supervisie, intervisie en leertherapie bijdragen aan de professionele en persoonlijke ontwikkeling van de klinisch psycholoog en psychotherapeut? (prof. dr. Greet Van Aerschot)
Supervisie, intervisie en leertherapie zijn drie kanalen om de nodige competenties voor ons vak te ontwikkelen. Bij supervisie staat de professionele en persoonlijke ontwikkeling van de supervisant centraal. Goede clinici - klinisch psychologen en psychotherapeuten - zijn niet noodzakelijk goede supervisoren. Goed supervisorschap vereist naast vakbekwaamheid een aantal specifieke competenties om de supervisant te begeleiden bij het verwerven van de nodige kennis, vaardigheden en persoonlijk-relationele competenties - voor het uitoefenen van het vak. In leertherapie kunnen persoonlijke thema's, eigen leergeschiedenis, blinde vlekken en blokkades waar de clinicus tegenaan loopt in supervisie of klinisch werk bewerkt worden. In intervisie kunnen moeilijkheden in de klinisch-psychologische en/of psychotherapeutische begeleiding besproken worden met collega's. Het biedt ondersteuning, mogelijkheden tot verdere professionele groei en het is ook een belangrijke vorm van kwaliteitsborging. In deze lezing zal ingegaan worden op de eigenheid van deze drie begeleidingsvormen. Speciale aandacht gaat naar de supervisor als procesbegeleider.
10:30-11:15 Keynote 2: Intervisie en supervisie: do's en don'ts vanuit deontologische overwegingen (Loes Salomez)
De lezing belicht de deontologische aandachtspunten van intervisie en supervisie. Meer bepaald wordt enerzijds ingegaan op het belang van intervisie en supervisie vanuit een deontologisch perspectief, waarbij intervisie en supervisie gekaderd worden binnen het wettelijke kader voor klinisch psychologen, en wordt anderzijds aandacht besteed aan de deontologische aandachtspunten bij deze intervisie- en supervisiemomenten.
11:15-11:30 Koffiepauze
11:30-12:45 Keuzeworkshops ronde 1
- Supervisie vanuit systeemtherapeutisch perspectief (Tim Verleyzen)
- Supervisie... if it gets tough (Ellen Excelmans en Kristel Smets)
- Supervisor en supervisant, de vele gezichten van de supervisierelatie: psychodynamische perspectieven en accenten (Karolien Meyers)
12.45-13:30 Middagpauze
13:30-14:45 Keuzeworkshops ronde 2
- Intervisies: indicatiestelling vanuit de conventie (Nathalie Haeck)
- Consultatieteam binnen DGT-kader (dr. Ellen Sleuwaegen)
- Groepssupervisie of hoe het geheel meer is dan de som van de delen (Els Brunfaut)
14:45-16:00 Keuzeworkshops ronde 3
- De kracht van het (h)erkennen van kwetsbaarheid (Lieven Migerode)
- Supervisie op maat van je eerstelijnswerk: waarin verschilt supervisie in de eerste lijn met supervisie vanuit een bepaald therapeutisch denkkader? (Tine Daeseleire)
- Supervisie in de kinder- en jeugdpsychotherapie (An Coetsiers)
16:00-16:15 Koffiepauze
16:15-16:45 Panelgesprek over de betekenis van intervisie voor de klinisch psycholoog
16:45-17:00 Afrondend woordje
17:00 Receptie en netwerkmoment
Keuzeworkshops
Supervisie vanuit systeemtherapeutisch perspectief (Tim Verleyzen)
In hulpverleningsrelaties is de therapeutische relatie een werkzaam bestanddeel waarmee, net omwille van deze reden, zorgvuldig dient mee omgegaan te worden. De persoon van de therapeut kan als een instrument ingezet worden ten goede van de therapie. Terwijl het in hulpverleningsgesprekken onlosmakelijk gaat over de kwetsuren en relationale stijlen van de cliënt, zitten natuurlijk ook psychologen in datzelfde gesprek met hun eigen kwetsuren en relationele stijlen. Soms komen psychologen 'vast' te zitten in het therapeutisch proces of voelen ze dat hun eigen kwetsuren en relationale stijl een vervelend steentje is in hun schoen. In deze ervaringsgerichte workshop worden systeemtherapeutische methoden aangereikt om in supervisie zicht te krijgen op hoe de eigen kwetsuren en relationel stijl de therapeutische relatie beïnvloeden en als kwaliteit kan worden ingezet. Vanuit structurele, contextuele en narratieve perspectieven zal er met metaforen, het genogram en sculpting gewerkt worden.
Supervisie... when it gets tough (Ellen Excelmans en Kristel Smets)
Supervisie is een complex proces. Supervisie gaat niet enkel over het overbrengen van technische kennis en kunde. Doel is het bevorderen van de vakbekwaamheid van de supervisant maar dit is ruimer dan het opstellen van een casusconceptualisatie en een plan van aanpak. Supervisie wil ook minder 'technische' vaardigheden stimuleren zoals het kunnen reflecteren op het eigen handelen, het bewerkstelligen van een goede therapeutische relatie, het (h)erkennen en hanteren van eigen gevoeligheden, enz. Dit vereist een goede samenwerkingsrelatie tussen supervisant en supervisor. De supervisor moet een veilig klimaat creëren en in stand houden waarbinnen de supervisant kan groeien. Dit vereist een goed evenwicht tussen steunen en confronteren.
In deze workshop worden de deelnemers uitgenodigd om stil te staan bij het vormgeven van een goede werkrelatie tussen supervisor en supervisant: wat is er nodig om een optimale samenwerkingsrelatie te creëren en wat kan je doen als er barsten komen in de werkalliantie?
Supervisor en supervisant, de vele gezichten van de supervisierelatie. Psychodynamische perspectieven en accenten (Karolien Meyers)
De supervisierelatie vormt het hart en de ziel van het supervisieproces. De supervisor is in deze relatie afwisselend coach of leraar, beoordelaar of rechter, rolmodel of facilitator, hechtings- en/of overdrachtsfiguur, geëngageerde getuige en container van emoties.
De supervisierelatie is nu eens de achtergrond, dan weer de voorgrond van het supervisieproces. Ze kan het proces bevorderen maar op vele manieren ook stoorzender zijn. Regelmatig moet de supervisierelatie dan ook zelf onderwerp van reflectie zijn. Dit kan zorgen voor een beter begrip van bewuste en onbewuste dynamieken in de relatie tussen supervisor en supervisant én tussen supervisant en patiënt (parallelprocessen) en kan daarnaast ook ervaringsgerichte en emotionele aspecten van het leren van de supervisant bevorderen.
In deze workshop zal worden geïllustreerd op welke manieren hiermee in de praktijk kan worden gewerkt. Daarbij wordt inbreng van eigen perspectieven en ervaringen van de deelnemers gewaardeerd.
Intervisie over indicatiestelling in de conventie (Nathalie Haeck)
De conventie eerstelijns psychologische zorg draait in ons land intussen op volle toeren. Over gans België zijn er intussen heel wat klinisch psychologen die een overeenkomst zijn aangegaan met het netwerk geestelijke gezondheidszorg in hun regio. In deze overeenkomst wordt ook opgenomen dat zij drie intervisies per jaar dienen te volgen. Sommigen ervaren dit als een extra belasting bovenop hun eigen opleidingen en inter/supervisies waaraan ze reeds deelnemen. Nochtans is het heel belangrijk om elkaar en elkaars expertise te leren kennen binnen de eigen regio, in het kader van een goede samenwerking en doorverwijzing. Daarnaast stelt de conventie ons voor een aantal belangrijke uitdagingen waar we samen good practices over kunnen delen. De ELP Academie kreeg dan ook de vraag van heel wat netwerken om intervisies te organiseren voor hun (geconventioneerde) psychologen en orthopedagogen. Zij organiseren naast casusgerichte intervisies ook themagerichte intervisies over no show, indicatiestelling en public mental health. In deze workshop laat Nathalie Haeck de leidraad zien waarmee gewerkt wordt in deze intervisies en wordt er geoefend met indicatiestelling op basis van aanmeldingen of intakes. We gaan samen nadenken of kinderen, jongeren en volwassenen op basis van hun klachten en hulpvraag geschikt zijn voor een aanbod binnen de conventie en indien wel, of dit dan de zorgfunctie ELP of GPZ betreft. Maar ook welke andere hulp mogelijks kan aangewezen zijn. Verder wordt ook toegelicht hoe kandidaten zelf ELP supervisor/intervisor kunnen worden.
Consultatieteam binnen DGT-kader (dr. Ellen Sleuwaegen)
Het consultatieteam is binnen Dialectische GedragsTherapie (DGT) één van de vier pijlers naast de vaardigheidstraining, individuele therapie en coaching van de cliënt. Dit team-moment is er ter ondersteuning van de DGT-behandelaars zelf. De rol van het consultatieteam is om de bekwaamheid en motivatie van de behandelaar te vergroten en zo iedereen binnen het kader te houden. Volgens de DGT-principes, namelijk oordeelvrij, dialectisch zijn, enz, kan de behandelaar terugvallen op collega's om hulp te verkrijgen bij het aansterken van een therapeutische relatie, interacties met cliënten of met collega's onder de lopen noemen, enz. Binnen deze workshop gaan we, na een korte introductie, vooral samen ervaren wat een consultatieteam kan betekenen.
Groepssupervisie of hoe het geheel meer is dan de som van de delen (Els Brunfaut)
Bij supervisie staat de professionele ontwikkeling van de supervisant centraal. In deze interactieve workshop werken we rond volgende vragen:
- Wat is het eigene van groepssupervisie?
- Hoe faciliteer je de professionele ontwikkeling van de verschillende supervisanten in groepssupervisie?
- Hoe kan je de groepsdynamiek aanwenden om de individuele leerkansen maximaal te benutten?
De kracht van het (h)erkennen van kwetsbaarheid (Lieven Migerode)
Bij het luisteren naar de innerlijke stemmen van de therapeut (en de supervisor) zullen we de emotionele stemmen centraal stellen en leren waarderen. De supervisor verwelkomt daarbij de innerlijke criticus in zijn/haar wijsheid, zodat zijn potentieel tot uiting kan komen. Daarbij is het toelaten van de innerlijke stemmen, een eerste en belangrijkste stap naar zelfzorg. Immers het toelaten van deze stemmen geeft hen de kracht van in dialoog treden. De deelnemers worden in deze workshop aan het werk gezet met de eigen innerlijke stemmen, daarbij steunend op de wijsheden van Emotionally Focused Therapy (Johnson) en het werken met de innerlijke supervisor (P. Rober).
Supervisie op maat van je eerstelijnswerk: waarin verschilt supervisie in de eerste lijn van supervisie vanuit bepaald therapeutisch denkkader? (Tine Daeseleire)
In deze workshop belicht Tine Daeseleire het supervisiemodel dat als leidraad dient in de ELP opleiding om casussen te bespreken. Werken als eerstelijnspsycholoog vraagt andere competenties dan als therapeut. In die zin hebben we nood aan een ander kader en een aangepast model om supervisies te organiseren. Supervisies worden voorbereid en besproken aan de hand van een leidraad met gerichte vragen rond conceptualisatie, generalistische interventies en doelen die samen met de cliënt worden bepaald. In het supervisiemodel wordt stil gestaan bij het aanscherpen van specifieke competenties van ELP en het belang van Shared Decision Making. Zoals we streven dat de cliënt de regie heeft in zijn/haar ELP begeleiding, zal in supervisie de regie steeds meer bij de supervisant komen te liggen. In deze workshop geven we tools hoe we ons verder kunnen ontwikkelen en op onszelf kunnen reflecteren. Er is ook gelegenheid om stil te staan bij veel gestelde vragen en problemen die eerstelijnspsychologen ervaren in de huidige maatschappelijke evolutie.
Supervisie in de kinder- en jeugdpsychotherapie (An Coetsiers)
In deze workshop wordt dieper ingegaan op de eigenheid van supervisieprocessen bij therapeuten die werken met kinderen, jongeren en hun context. We staan stil bij de do's en don'ts en geven een aantal praktische en kreatieve tools mee die kunnen gebruikt worden om het supervisieproces te ondersteunen.
Bio's
Els Brunfaut is klinisch psycholoog, gedragstherapeut en VVGT-supervisor. Tijdens haar klinisch werk in verschillende settings (ziekenhuis en ambulant) is superviseren van klinisch psychologen in opleiding een belangrijke taak voor haar. Momenteel werkt ze als klinisch psycholoog en vertrouwenspersoon studenten aan de KULeuven. Ze combineert haar klinisch werk met het geven van supervisie en opleiding binnen de postgraduaat gedragstherapie van de KULeuven. Ze is staflid, opleider en supervisor binnen de postgraduaat psychotherapie en de supervisorenopleiding van de Universiteit Antwerpen. Ze is medeauteur van het hoofdstuk over groepssupervisie in Supervisie als proces. Een gids voor de praktijk (Bohn Stafleu, 2021).
An Coetsiers is klinisch psycholoog, gedragstherapeut en supervisor binnen de VVGT. Op vlak van supervisie heeft ze vooral ervaring met het geven van groepssupervisies aan kinder- en jongerentherapeuten binnen de postgraduaat gedragstherapie. Ze werkt als zelfstandig psycholoog en coördinator in privé praktijk De Praatdoos en is als praktijkassistent verbonden aan de Ugent. Daarnaast geeft ze ook gastlessen in verschillende voortgezette opleidingen (ELP Academie, opleiding gedragscounseling Thomas More, postgraduaat gedragstherapie UGent, enz). Recent startte ze ook als supervisor binnen de ELP Academie.
Tine Daeseleire is psycholoog, coördinator ELP Academie, stichter van The Human Link en De Huispsycholoog. Ze is al meer dan 25 jaar erkend supervisor binnen de VVGT en sinds 2016 supervisor in ELP. Ze geeft vaak lezingen, workshops en intervisies/supervisies m.b.t. eerstelijnspsychologische zorg. Ze is auteur van diverse publicaties van psycho-educatieve programma's.
Ellen Excelmans is klinisch psycholoog, gedragstherapeut en VVGT-supervisor. Ze heeft klinische ervaring binnen zowel ambulante als residentiële settings. Ze is oprichter en coördinator van het praktijknetwerk Psychologennet waar ze haar klinisch werk combineert met het geven van supervisie en opleiding binnen de postgraduaten gedragstherapie (Ugent en KULeuven) en integratieve psychotherapie (Universiteit Antwerpen). Daarnaast is ze werkzaam als praktijkassistent aan de VUB.
Nathalie Haeck is mede-coördinator van de ELP Academie en werkt als eerstelijnspsycholoog in een huisartsenpraktijk en wijkgezondheidscentrum in Gent voor kinderen, jongeren en volwassenen. Daarnaast werkt zij als praktijkassistent aan de Ugent, vakgroep Persoonlijkheids-, Sociale en Ontwikkelingspsychologie. Zij geeft vaak lezingen, workshops en intervisies/supervisies m.b.t. eerstelijnspsychologische zorg. Zij is auteur van diverse publicaties voor professionals binnen de eerste lijn.
Karolien Meyers is klinisch psycholoog, psychodynamisch psychotherapeut, werkzaam op de afdeling Klipp (klinische psychotherapie voor persoonlijkheidsmoeilijkheden) van het Universitair Psychiatrisch Centrum KU Leuven, alsook in eigen praktijk. Ze is verbonden aan de postgraduaatsopleiding psychoanalytische psychotherapie van de KU Leuven en bestuurslid van de VVPT.
Lieven Migerode is klinisch psycholoog en relatie- en gezinstherapeut. Hij is oprichter van EFT België en certified EFT-trainer en supervisor (ICEEFT). Zijn hoofdactiviteiten spelen zich af binnen EFT waar hij in binnen en buitenland actief is als opleider en supervisor. Binnen de eigen praktijk is hij vooral actief als supervisor, en mentor, en biedt een beperkte mogelijkheid voor psychotherapeuten die zelf hulp zoeken. Als relatietherapeut werkte Lieven Migerode in zijn 40 jaren loopbaan met paren en gezinnen, met een focus op liefde. Hij schreef daarover het boek Ik zie u graag: hoe blijf je gelukkig in je relatie (Lannoo, 2015). Samen met professor Peter Rober, was hij verantwoordelijke van de postgraduaatopleiding in de relatie- en gezinstherapie van de KULeuven. Lieven Migerode was voorzitter van de Belgische Vereniging voor Relatie- en Gezinstherapie en Systeemcounseling (BVRGS) van 2008 tot 2016. Hij is door BVRGS erkend therapeut, supevisor en opleider.
Loes Salomez is juriste van opleiding en hoofd op de studiedienst van de psychologencommissie, waar ze dagelijks in aanraking komt met en werkt rond de deontologie van psychologen. Voorheen verrichte ze wetenschappelijk onderzoek, waarbij ze voornamelijk ervaring opdeed binnen het domein van het familierecht.
Dr. Ellen Sleuwaegen is klinisch psycholoog, doctor in de medische wetenschappen en gedragstherapeut. Ze is werkzaam in UPC Duffel als psychologe op Spinnaker 3, DGT-dagbehandeling en als academisch coördinator van het zorgprogramma Persoonlijkheid.
Kristel Smets is klinisch psycholoog, integratief psychotherapeut en supervisor. Ze werkt binnen haar eigen groepspraktijk Ubuntu te Herk-de-stad.
Prof. dr. Greet Van Aerschot is klinisch psycholoog, doctor in de psychologische wetenschappen en cliëntgerichte experiënteel psychotherapeut. Ze is professor in de psychotherapie, verbonden aan CAPRI, Universiteit Antwerpen. Ze is coördinator van de postgraduaat opleidingen in de psychotherapie UA en tevens coördinator van de opleiding tot supervisor psychotherapie en klinisch psychologische behandeling UA. Ze is ook hoofddocent psychotherapie opleiding RINO Utrecht. In december 2021 ontving zij van de NVP de Wim Trijsburgprijs voor psychotherapie. Ze is hoofdredacteur van het handboek Supervisie als proces. Een gids voor de praktijk (Bohn Stafleu, 2021).
Tim Verleyzen is klinisch psycholoog en systeempsychotherapeut. Hij is coördinator en opleider bij de postgraduaat relatie-, gezins- en systeempsychotherapie van de hogeschool Thomas More in Mechelen en is hij in zijn eigen praktijk werkzaam als psychotherapeut en supervisor. Daarnaast werkt hij ook voor bedrijven als team dynamics consultant en trainer.
