Douwe Van der Heide, Harald Merckelbach
| Tijdschrift Klinische Psychologie, 2016, 49(2), 121-130 |
SAMENVATTING
Jezelf niet in een spiegel herkennen – het spiegelteken – wordt beschouwd als de
voorbode van een psychotische ontregeling. Althans door de psychiater Lacan en zijn
geestverwanten. Veel Angelsaksisch georiënteerde auteurs beschouwen het als een
dissociatief kernsymptoom. In dit artikel nemen we beide interpretaties onder de loep
aan de hand van eigen empirisch materiaal. Dat laat zien dat te veel respondenten
(studenten) het spiegelteken rapporteren om er de aankondiging van een psychose in
te zien. Een behoorlijk aantal studenten meldde trouwens ook een ervaring die het tegendeel
lijkt van het spiegelteken: je eigen spiegelbeeld voortdurend zien. Duidt dat op
slordigheid bij respondenten? Het belang van die vraag wordt onderstreept door onze
bevinding dat zelfrapportage van het spiegelteken samenhangt met de neiging om
symptomen te overdrijven. Buiten de groep van psychotische patiënten moet daar – bij
overrapporteren – mogelijk de betekenis van het spiegelteken worden gezocht.