Depressie in de media Een kwalitatieve pilotstudie naar de ervaringen van patiënten met mediaberichtgeving over depressie

SAMENVATTING
Depressie behoort wereldwijd tot een van de meest voorkomende mentale gezondheidsproblemen.
Naar schatting krijgt een op de drie Belgen ooit met deze klachten te maken. Slechts een
minderheid daarvan vindt echter gepaste hulp. Permanent inzetten op bewustwording, preventie,
toegankelijke behandeling en onderzoek is dan ook van essentieel belang. De media hebben een
belangrijke rol in het verstrekken van informatie en kennis over (mentale) gezondheidsproblemen.
Onderzoekers wijzen in toenemende mate op de invloed van de media op attitudes ten aanzien van
mentale problemen en gezondheidsgedrag. Stigmatisering blijkt hierbij een van de meest kwalijke
gevolgen. Gezien de steeds toenemende reikwijdte van de media is de vraag naar hun mogelijke
invloed op patiënten met mentale problemen zoals depressie van groot belang. In deze pilotstudie
werden Vlaamse patiënten bevraagd over hun ervaringen met berichtgeving over depressie en de
invloed die zij vanuit de media ervaren. Twee focusgroepen werden samengesteld met in totaal negen
deelnemers; allen kampten in het verleden met depressie. Een thematische analyse resulteerde
in drie hoofdthema’s: mediaberichten over depressie worden als sterk (negatief) vertekend ervaren,
de invloed van de media wordt begrepen in wisselwerking met de maatschappij, en patiënten achten
zowel mens als media verantwoordelijk voor mogelijkheden tot verandering. Die bevindingen
sluiten aan bij internationaal onderzoek naar beeldvorming in de media en de mogelijke invloed
ervan. De deelnemers nuanceren echter ook de invloed van de media vanuit een maatschappelijk perspectief. Een belangrijke rol lijkt weggelegd voor (ervarings)deskundigen, clinici en onderzoekers,
zowel in het omgaan met mediaberichten als in de betrokkenheid bij de media(berichtgeving).

Trefwoorden: depressie, media-invloed, kwalitatief onderzoek, focusgroepen, patiëntervaring