Visie
Het domein van de psychodiagnostiek is breed en gevarieerd en is derhalve niet eenvoudig af te bakenen. Desalniettemin tracht de Divisie Psychodiagnostiek een welbepaalde definiëring voorop te stellen met een aantal duidelijke klemtonen. De Divisie wenst hiermee een aantal zaken te belichten die zij belangrijk of waardevol acht.
De (klinische) psychodiagnostiek valt het best te omschrijven als volgt:
“Psychodiagnostiek verwijst naar de professionele praktijk van iedere klinisch psycholoog die wetenschappelijke, technische en/of gespecialiseerde psychologische kennis toepast teneinde het stellen van een diagnose binnen de psychologie. De psychodiagnosticus is diegene die gespecialiseerd is in het kritisch diagnostisch denkproces in combinatie met het selecteren en toepassen van kwalitatief diagnostisch testmateriaal.”
De kernbegrippen zijn dan ook psychologische kennis, kritisch denkproces en diagnostisch testmateriaal, welke allen in functie staan van de psychodiagnostiek (d.w.z. psychologische ‘probleem(h)erkenning’). Bovenstaande omschrijving omvat bovendien nog twee andere cruciale elementen:
- Iedere klinisch psycholoog wordt verondersteld te beschikken over psychodiagnostische basiscompetenties. Daarnaast maken we echter ook een onderscheid met gespecialiseerde competenties die verdere postacademische vorming vereisen.
- Psychodiagnostiek vereist een diepgaande kennis en ervaring op vlak van klinisch testgebruik. Daarnaast omvat psychodiagnostiek ook (en misschien bovenal) het kunnen hanteren van een kritisch denkproces waarin kennis over psychopathologie, hypothesevorming en afweging centraal staan.
Men dient steeds te onthouden dat psychodiagnostiek een professionele toepassing is van de psychologie die vergaande gevolgen kan hebben in het leven van personen. Daarom is het belangrijk dat klinisch psychologen in voldoende mate theoretisch en praktisch geschoold zijn om de psychodiagnostiek verantwoord te kunnen beoefenen.
Doelstellingen
Ingegeven door bovenstaande visie ambieert de Divisie Psychodiagnostiek de bevordering en opwaardering van de psychodiagnostische praktijk in Vlaanderen. Concreet worden hiervoor de volgende doelstellingen vooropgesteld:
- Het bieden van de nodige ondersteuning en sensibilisering aan verschillende actoren via informatieverspreiding en adviesverlening
- Het opvolgen van de wetgeving en deontologie betreffende de beroepsactiviteiten binnen de psychodiagnostiek
- Kwaliteitsbewaking van de psychodiagnostische praktijk in Vlaanderen door de invoering van een kwalificatiesysteem
- Het bewaken en bevorderen van de rol van psychodiagnostiek binnen de opleidingen
Naast een kwaliteitsbevordering van de psychodiagnostische praktijk is het ook de uitdrukkelijke ambitie van de Divisie om een opwaardering van de ‘psycholoog-diagnosticus’ te verwezenlijken. De psychodiagnostiek als specialisatie wordt tot op heden niet of onvoldoende erkend, dit in tegenstelling tot bijvoorbeeld bepaalde therapieopleidingen. Investeren in de ontwikkeling tot gespecialiseerd diagnosticus/testgebruiker biedt dan ook maar weinig extra voordeel (behalve de inhoudelijke vorming). De Divisie zal dan ook uitdrukkelijk blijven streven naar verdere erkenning en valorisering van de postacademische vorming in de psychodiagnostiek.